Tek Sağlık Açıklaması

Covid-19 pandemisi, sağlık meslek gruplarının ortak çalışmasını ve Tek Sağlık kavramının tam olarak hayata geçirilmesi gerekliliğini bir kez daha ortaya koymuştur.

İnsan, hayvan ve çevrenin sürekli etkileşim içerisinde olması ve insanların hayvansal ürünlerden yararlanması, insan hekimliği ve veteriner hekimliğinin halk sağlığı adına birlikte çalışma gerekliliğini göstermiş ve “Tek Sağlık” yaklaşımını ortaya çıkarmıştır. Hayvanlardan insanlara, insanlardan hayvanlara geçen hastalıkları tanımlayan zoonoz hastalık terimi dünyada ilk defa 1855 yılında Prof. Dr. Rudolf L.K Wirchow tarafından kullanılmıştır. Günümüzde 200’den fazla zoonoz hastalık bildirilmiştir. Covid-19, Sars, Mers, Kuduz, Lyme ve Kırım Kongo Kanamalı ateşi bunlardan sadece birkaçıdır. Ayrıca gıda kaynaklı hastalıkların % 90’ından fazlasının hayvansal gıdalardan kaynaklandığı dikkate alındığında küresel nüfusun hızla artması sonucu hayvansal gıdalara duyulan ihtiyacın artması ve gıda ticaretleriyle birlikte zoonoz hastalık risklerini daha fazla gündeme getirmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Organizasyonu, Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi ve Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü “Tek Sağlık” yaklaşımının pandemilere karşı önemine vurgu yaparak bu konuda insan hekimliği ve veteriner hekimliğinin birlikte çalışması gerekliliğini benimsemiştir. Bugün yaşadığımız tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 pandemisi tıbbın farklı iki disiplini olan insan hekimliği ve veteriner hekimliğin iş birliğinin gerekliliğini bir kez daha bizlere göstermiştir. Tüm dünyada bu iki disiplin pandemiyi alt etmek için insan sağlığı adına çalışmalarına birlikte başlamışlardır. Ülkemizde de bu konuda Veteriner Hekimler, Bilim Kurullarında, virüsün izolasyonunda, aşı ve tedavi araştırmalarında bilgi birikimlerini insanlık adına ortaya koymakta, beşeri hekimlerimizle birlikte çalışmalarına devam etmektedir. İçinde bulunduğumuz pandemi döneminde dahi veteriner hekimlerin insan sağlığı adına yaptığı bu katkılar görmezden gelinerek Veteriner Halk Sağlığının öneminin tam olarak kavranamadığını gözler önüne sermektedir.

Covid-19 pandemisinin küresel bir halk sağlığı sorunu olarak karşımızda durduğu bu günlerde koruyucu hekimliğin önemi anlamında alınması gereken dersler olduğu ve çok önemli konulara dikkat çektiği açıktır. Sağlık hizmetinin sadece insan hastalıklarının tedavisi olarak düşünülemeyeceğini, sağlık alanında yapılacak tüm sağlık uygulamalarını kapsadığını, koruyucu sağlık hizmetlerinin tedaviden daha ucuz ve önemli olduğunu, sağlık hizmetinin bir kamu hizmeti olduğunu, sağlığın ticarileşemeyeceğini, sağlık için Veteriner Hekimlik gibi tüm sağlık mesleklerinin de multidisipliner bir anlayışla çalışması gerektiğini tekrar ortaya çıkarmıştır.
Genel sağlığı korumak adına, kapatılan Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüleri yeniden açılmalı, var olanlar desteklenmeli ve yapıları güçlendirilmelidir. Sağlık Bakanlığında Veteriner Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü kurulmalıdır.1985 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesindeyken kapatılan Veteriner İşleri Genel Müdürlüğü ve taşra teşkilatları halen yürürlükte olan Cenevre Antlaşmasına uygun olarak özerk bir yapıda yeniden kurulmalıdır.

Tüm dünyada sağlık meslekleri “Tek Sağlık” çatısı altında toplanırken, artık ülkemizde de “Tek Sağlık” hızla benimsenmeli, bu konuda gereken adımlar bir an önce atılmalıdır. Veteriner Halk Sağlığı hizmetleri önemsenmediği müddetçe yeni zoonotik hastalıklar yaşamı tehdit etmeye devam edecektir.

İVHO Yönetim Kurulu